OBUA

[Admin]

Çalgının ağızlık bölümünde birbirine yapışık, ortası soluk geçmesi için aralıklı iki kamış vardır. Bu kamış bölümü ağza alınır, sol el yukarıda ve sağ el aşağıda ses deliklerini kapatacak biçimde az eğimli olarak, yere doğru tutulur. Dudakların; ince, nazik, dişlerin; düzgün ve eksiksiz (ön dişler) olması, aranılan nitelikler arasındadır. Bu çalgıya başlamak için, onbeş yaş iyi, iki-üç yıl öncesi zararlı, onsekizden yukarısı da gecikmiş olur. Her gün, üç-altı saat çalışılabilir.
Obua, Şalümo adı verilen eski kamışlı bir çalgının gelişmesinden oluşmuştur. Bugünkü bilinen gelişmesi, özellikle onsekizinci yüzyılda başlamış, Triebert, Sellner, Boehm, Gautrot, Bleuzet ve Buffet gibi çalgı yapıcılarının çalışmaları sonucu sağlanmıştır. Obua, abanoz, şimşir, grendiye, sedirağacı gibi dayanıklı ağaçlardan ve ebonitten yapıla gelmiştir. Bugün de, dayanıklı ağaçlardan ve ebonitten yapılmakta olan Obuaların, açkı dizgesi; gümüş kaplama olarak yapılmaktadır.

Obua ses özelliği ile ilk olarak, büyük organist ve besteci J.S.Bach (1685 - 1750)' ın beğenisini kazanmış, çobanlama, kır ve köy duygularım deyi görevi bu besteci eliyle ona verilmiştir. Obuanın ses dizisindeki sesleri; kalın bölümde acıklı ve boğuk, orta bölümde dokunaklı ve parlak, ince ve en ince bölümde ise, yeğin ve keskindir. Genel olarak, bir renk çalgısıdır. Armoni Muzikalarında bu erekle kullanılır. Sesleri güçsüz olduğundan, özellikle açık yerlerde verilen dinletilerde bir ezgi çalgısı olarak, solo görev vermek doğru değildir. Çünkü, sesi duyulmayacak kadar güçsüz çıkar (açık yerlerde). Sesinin bu güçsüzlüğünden dolayı onun Orkestra veya Armoni Muzikasına sesinin gürlüğü ile sağlayacağı yararlılık değil, renk çalgısı olarak düşünülmesi daha yerinde olur. Ancak, verilmesi zorunlu olan bu biçim görevlerde, surdin takılmış Trompetlerle desteklenmelidir. Kalın ses bölümü, özel erekle veya Gayda benzetilerinde olmak üzere seyrek olarak yalnız kullanılır. Kalın bölüm sesleri, Mi b Klarnet, Büyük Klarnet Korno ve Bassonların kalın bölüm sesleri ile birleştiğinde, acıklı ve dokunaklı bir etki bırakır. En kullanışlı sesleri, orta bölüm sesleridir, özellikle bu bölüm, çobanlama deyilerde başarılıdır. Obualar, dizge oluşumu ve yeteneği bakımından, tutti (hep birlikte) lerde bütün dizimlerde çalabilir. Ancak, bu çalgıya bestecilerin solo olarak verecekleri görevlerde, dizim başlıklarının üç diyez ve üç bemolden çoğunu taşımaması zorunluluğu vardır. Si b Büyük Klarnet ve Büyük Flüt eşliğinde, ezgisel düzenler verilebilir. Her görevde onun ezgisel ses rengi düşünülmelidir. Solo görevlerinde de çabuk geçişli ezgilerden çok, geniş seslerle oluşturulmuş duyguların deyisi verilmelidir. Obuanın ses rengindeki çekicilik, dinleyenin kulağındaki etki ile birlikte gözleri de üzerine çekecek niteliktedir. Onun duygulan, sıcak ve içtenlikle deyi gücü, hiç bir soluklu çalgıda yoktur. Senfonik ve sahne bestelerinde, Gayda benzetileri ve çoban yaşamı onun sesleriyle, zihnimizde canlanır. Onun görevi daima ses rengi ve çobanlama deyi gücü göz önünde tutularak, hız derecesi orta olan ezgilerde olmalıdır. Obua sololarına, Mi b veya Si b Klarnetler, Alto Saksofon, Basson, Korno, Kornet, Büğlü, surdin takılmış Trompet gibi çalgılar da eklenebilir. Büyük Flüt ile veya Küçük Flüt ile de yapacağı işbirliği, iyi, etkili bir sonuca ulaşır. Genellikle iki Obua partisi yazılır. Obualara aynı sesler veya iki bölümlü uzun ses eşlikleri de verilir. Bu uzun sesler bazen Flütler veya kamışlı çalgılar, yahut Trompet ve Kornet ile çiftlenir. Besteciler Obua partilerini diğer birinci bölüm çalgılarla desteklemeye zorunludur. Yalnız birinci Obuaya verilmiş olan eşliksiz veya sınırlı bir eşlik ile düşünülmüş görevler, çoklukla iki oboist ile çalınmalıdır. Obua, solo olarak Senfoni Orkestrasında, Armoni Muzikalarında, soluklular beşlisinde, kamışlılar üçlüsünde vb., topluluklarda yer alır. Onun tatlı, dokunaklı rengi, bestecinin çobanlama duygularını dinleyiciye ileten önemli bir özellik taşır. Bu duyguların deyi çalgısı olarak, Obua; güzel ezgiler ve sağlam çalıcılarla dinletilerde yerini aynı güç ve renkle dolduracaktır.